شکستگی استخوان کتف یکی از آسیب‌هایی است که به دلیل ضربات مستقیم، تصادفات یا سقوط از ارتفاع رخ می‌دهد. این نوع شکستگی به درد و محدودیت در حرکت بازو و شانه منجر می‌شود و در موارد شدیدتر می‌تواند زندگی روزمره فرد را مختل کند. برای تشخیص دقیق و انتخاب روش درمان مناسب، مشاوره با پزشک ضروری است. درمان این آسیب بسته به شدت آن ممکن است شامل استراحت، استفاده از گچ یا آتل و در موارد خاص نیاز به جراحی داشته باشد تا آسیب به طور کامل درمان شود.
شکستگی استخوان کتف چیست؟
شکستگی استخوان کتف به آسیب دیدگی این استخوان سه گوش در ناحیه پشتی شانه گفته می‌شود که بر اثر ضربه شدید مانند تصادف رانندگی، سقوط از ارتفاع یا ضربه مستقیم به وجود می‌آید. استخوان کتف یا اسکاپولا یکی از استخوان‌های اصلی شانه است که نقش مهمی در حرکات بازو و پایداری کمربند شانه‌ای دارد. با توجه به محل و شدت آسیب، این نوع شکستگی می‌تواند بر قسمت‌های مختلف استخوان کتف، از جمله تیغه کتف، زائده غرابی و زائده آکرومیون تأثیر بگذارد.
از آنجایی که کتف به وسیله عضلات مختلفی احاطه شده است، شکستگی‌های این ناحیه کمتر از سایر استخوان‌ها رخ می‌دهد، اما در صورت وقوع می‌تواند منجر به درد شدید و کاهش قابل توجه دامنه حرکتی شود. درمان این آسیب به شدت و نوع شکستگی بستگی دارد و می‌تواند از روش‌های غیرجراحی مانند بی‌حرکتی با آتل یا گچ تا انجام عمل جراحی برای تثبیت استخوان متغیر باشد. تشخیص و درمان به موقع شکستگی استخوان کتف، از بروز مشکلات جدی مانند ناتوانی حرکتی یا بدجوش خوردن استخوان جلوگیری می‌کند.
بیشتر بخوانید: شکستگی استخوان شانه چیست؟
علل شکستگی استخوان کتف
شکستگی استخوان کتف از جمله آسیب‌هایی است که اغلب بر اثر ضربات شدید و مستقیم ایجاد می‌شود. این نوع شکستگی به دلیل موقعیت خاص استخوان کتف در بدن کمتر اتفاق می‌افتد، اما در صورت بروز می‌تواند به آسیب‌های جدی در ناحیه شانه منجر شود. یکی از مهم‌ترین دلایل این شکستگی، تصادفات رانندگی است. در حوادث جاده‌ای، ضربه مستقیم به شانه یا سقوط روی سطح سخت می‌تواند باعث شکستن استخوان کتف شود. سقوط از ارتفاع نیز یکی دیگر از علل رایج این آسیب به شمار می‌آید. افرادی که از دوچرخه، موتور یا ارتفاعات سقوط می‌کنند، در معرض این شکستگی قرار دارند.
ضربات مستقیم به شانه، مثلا در حین ورزش‌های پربرخورد مانند فوتبال، کشتی و ورزش‌های رزمی، می‌تواند باعث شکستگی استخوان کتف شود. همچنین، سقوط روی دست باز، به گونه‌ای که نیروی حاصل از برخورد به شانه منتقل شود، یکی دیگر از عوامل موثر در این آسیب است. گاهی اوقات، آسیب‌های ناشی از حوادث صنعتی نیز به شکستگی کتف منجر می‌شود.
افرادی که استخوان‌های ضعیفی دارند، مانند افراد مسن مبتلا به پوکی استخوان، بیشتر در معرض شکستگی استخوان کتف قرار دارند. در چنین شرایطی، حتی یک ضربه نسبتاً خفیف نیز می‌تواند به شکستگی بینجامد. برای جلوگیری از این آسیب، رعایت نکات ایمنی در حین رانندگی، استفاده از وسایل ایمنی در ورزش و تقویت عضلات شانه اهمیت زیادی دارد.
علائم شکستگی استخوان کتف
شکستگی استخوان کتف با علائم مشخصی همراه است. یکی از رایج‌ترین نشانه‌های این نوع آسیب، درد شدید در ناحیه شانه است که با حرکت بازو تشدید می‌شود. افراد مبتلا توانایی بلند کردن بازو را ندارند و دچار محدودیت حرکتی می‌شوند.
تورم و کبودی از دیگر نشانه‌های بارز این شکستگی محسوب می‌شوند. به دنبال ضربه، ناحیه شانه متورم شده و ممکن است به دلیل خونریزی داخلی، تغییر رنگ دهد. در برخی موارد، تغییر شکل استخوان کتف یا احساس برآمدگی در محل آسیب دیده نیز مشاهده می‌شود. بیمار هنگام لمس شانه خود احساس درد شدیدی دارد و گاهی همراه با صدای خرد شدن استخوان حس می‌شود.
درد شدید در ناحیه شانه، به خصوص هنگام حرکت دست، از شایع‌ترین علائم این شکستگی است. این درد ممکن است به ناحیه پشت یا قفسه سینه نیز گسترش یابد. در صورت درگیر شدن اعصاب اطراف، بیمار ممکن است احساس گزگز، بی‌حسی یا ضعف در دست آسیب دیده داشته باشد.
در صورتی که علائم فوق پس از یک ضربه به شانه ظاهر شوند، مراجعه سریع به پزشک ضروری است. پزشک با استفاده از معاینه بالینی و روش‌های تصویربرداری مانند رادیوگرافی و سی تی اسکن نوع و شدت آسیب را مشخص کرده و بهترین شیوه درمانی را توصیه خواهد کرد.
درمان شکستگی استخوان کتف
درمان شکستگی استخوان کتف به عوامل مختلفی مانند نوع و شدت شکستگی، محل آسیب و وضعیت کلی بیمار بستگی دارد. در بسیاری از موارد، این نوع شکستگی‌ها بدون نیاز به جراحی و تنها با روش‌های حمایتی قابل کنترل هستند، اما در صورت وجود جابجایی قطعات شکسته یا آسیب شدید، ممکن است پزشک عمل جراحی را پیشنهاد دهد.
در مواردی که شکستگی بدون جابجایی یا با جابجایی کم باشد، بی‌حرکت کردن شانه با استفاده از آتل یا اسلینگ کافی خواهد بود. بیمار باید برای چند هفته دست خود را در وضعیت ثابت نگه دارد و از انجام حرکات شدید خودداری کند. همچنین، مصرف داروهای مسکن و ضدالتهاب برای کاهش درد و ورم توصیه می‌شود.
اما در صورتی که شکستگی به حدی شدید باشد که استخوان‌ها از هم جدا شده باشند، پزشک از روش جراحی استفاده می‌کند. در این شرایط، ممکن است برای تثبیت شکستگی از پیچ، پلاک یا پین استفاده شود. پس از درمان اولیه، جلسات توانبخشی و تمرین‌های کششی به تدریج دامنه حرکتی و قدرت عضلانی را بازمی‌گرداند.
رعایت توصیه‌های پزشکی، استراحت کافی و پرهیز از فعالیت‌های سنگین در دوران نقاهت می‌تواند به بازگشت سریع‌تر فرد به وضعیت طبیعی کمک کند.
پیشگیری از شکستگی استخوان کتف
شکستگی استخوان کتف در نتیجه ضربات شدید به این ناحیه اتفاق می‌افتد. برای کاهش احتمال بروز این آسیب، رعایت نکات ایمنی بسیار اهمیت دارد.
یکی از راه‌های جلوگیری از این آسیب، استفاده از وسایل ایمنی مناسب در هنگام ورزش و فعالیت‌های پرخطر مانند دوچرخه سواری، اسکی یا موتور سواری است. استفاده از کلاه ایمنی و تجهیزات محافظتی، احتمال آسیب دیدگی را کاهش می‌دهد. همچنین، ورزشکاران باید قبل از شروع تمرین، بدن خود را به خوبی گرم کنند تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود.
تقویت عضلات شانه و کتف از دیگر اقداماتی است که می‌تواند از بروز شکستگی در این ناحیه پیشگیری کند. انجام تمرینات ورزشی مناسب و رعایت تکنیک‌های صحیح در هنگام ورزش، میزان آسیب دیدگی را کاهش می‌دهد.
افراد مسن و کسانی که دچار پوکی استخوان هستند، باید مراقب افتادن‌های ناگهانی باشند. استفاده از کفش‌های مناسب، داشتن تغذیه سالم و مصرف مکمل‌های ضروری برای استحکام استخوان‌ها توصیه می‌شود. به علاوه، در صورت بروز هرگونه علائم مشکوک، مراجعه به بهترین دکتر شکستگی استخوان اهمیت زیادی دارد تا از عوارض طولانی مدت این نوع آسیب پیشگیری شود.
سخن پایانی
شکستگی استخوان کتف می‌تواند چالش‌های زیادی را برای افراد ایجاد کند، اما تشخیص دقیق و دریافت مراقبت‌های لازم از یک پزشک متخصص، بازگشت توانایی حرکتی را امکان‌پذیر می‌سازد. عدم رسیدگی مناسب به این آسیب می‌تواند باعث محدودیت حرکت شانه و بروز مشکلات دائمی شود. در نتیجه، مراجعه به یک متخصص باتجربه، نقش مهمی در حفظ سلامت مفاصل و استخوان‌های بدن ایفا می‌کند. دکتر احمد همت یار، به عنوان یکی از پزشکان مجرب در حوزه ارتوپدی، با استفاده از روش‌های نوین درمانی به بهبود مشکلات اسکلتی-عضلانی کمک می‌کند. در صورتی که دچار این مشکل شده‌اید، می‌توانید برای ارزیابی دقیق‌تر و دریافت بهترین شیوه درمان به ایشان مراجعه کنید.