شکستگی استخوان یک آسیب‌هایی است که به دلیل حوادث مختلف مانند تصادف، افتادن یا ضربه شدید رخ می‌دهد. این نوع آسیب می‌تواند باعث درد شدید، تورم و محدودیت حرکت در ناحیه آسیب دیده شود. درمان شکستگی بستگی به نوع و شدت آسیب دارد و می‌تواند شامل روش‌هایی مانند گچ‌گیری، جراحی یا استفاده از روش‌های پیشرفته‌تر برای بازسازی استخوان باشد. علاوه بر این، پیگیری مراقبت‌های بعد از درمان، مانند فیزیوتراپی و استراحت کافی، برای بهبودی کامل و بازگشت به فعالیت‌های معمول ضروری است. برای آشنایی بیشتر با انواع شکستگی و روش‌های تشخیص و علائم آن تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
شکستگی استخوان چیست؟
هر گونه ترک و شکستگی که در استخوان اتفاق بیفتد، شکستگی استخوان می‌نامند. ضربه‌هایی مانند سقوط، آسیب‌های ورزشی و تصادفات رانندگی باعث شکستگی می‌شوند. احتمال شکستگی در اثر شرایط پزشکی و نیروهایی که به صورت پی در پی به استخوان وارد می‌شوند مانند دویدن زیاد است.
زمانی که نیرویی که به استخوان وارد می‌شود بیشتر از تحمل استخوان باشد، شکستگی‌استخوان رخ می‌دهد. این فشار و نیرو ساختار و استحکام استخوان را مختل می‌کند و منجر به درد، بیماری‌های ستون فقرات، از دست دادن عملکرد و گاهی خونریزی و آسیب در اطراف آن ناحیه می‌شود.
انواع شکستگی استخوان
شکستگی انواع مختلفی دارد. بعضی از شکستگی‌ها بر اساس شدت و جهت نیرو، استخوان خاصی را تحت تاثیر قرار می‌دهند و همچنین عواملی مانند سن و وضعیت سلامت عمومی فرد، بر شدت آسیب تاثیر می‌گذارند. معمول‌ترین انواع شکستگی‌استخوان در نواحی مچ دست، مچ پا و لگن رخ می‌دهند. انواع شکستگی‌استخوان براساس نوع و میزان شکستگی و آسیب دیدگی دسته بندی می‌شوند که عبارتند از:
| نوع شکستگی | توضیحات |
| شکستگی بسته (ساده) | استخوان شکسته پوست را سوراخ نکرده است. |
| شکستگی باز (مرکب) | استخوان شکسته از طریق پوست بیرون می‌زند. |
| شکستگی گرین استیک | یک ترک کوچک و باریک در استخوان است. |
| مو برداشتن استخوان | شایع‌ترین شکل شکستگی استرسی است. |
| شکستگی پیچیده | ساختارهای اطراف شکستگی آسیب دیده‌اند. |
| شکستگی خرد شده | استخوان به قطعات کوچک خرد می‌شود. |
| شکستگی بیرون‌زدگی | استخوان‌ها از تاندون‌ها جدا می‌شوند. |
| شکستگی فشاری | زمانی اتفاق می‌افتد که دو استخوان به یکدیگر فشار می‌آورند. |
شکستگی دست
شکستگی دست که شامل آسیب به انگشتان، مچ و آرنج می‌شود، یکی از رایج‌ترین انواع شکستگی‌ها است. در برخی موارد، استخوان‌ها ممکن است در رفته یا تنها ترک‌های سطحی داشته باشند. در شرایط شدیدتر، این آسیب می‌تواند منجر به شکستگی کامل استخوان‌های دست گردد.
شکستگی لگن
شکستگی لگن به ویژه در افراد مسن و زنان یائسه شایع است و در این نوع شکستگی، ممکن است بخش‌های مختلف لگن دچار آسیب شوند. این آسیب می‌تواند مشکلات حرکتی قابل توجهی ایجاد کند.
شکستگی پا
سقوط، زمین خوردن و تصادفات از دلایل اصلی شکستگی‌های پا به شمار می‌روند. شکستگی می‌تواند شامل نواحی مختلف پا مانند مچ پا و زانو باشد که در این میان، شکستگی زانو به عنوان یکی از صدمات رایج شناخته می‌شود.
شکستگی شانه (کتف)
در برخی موارد، شکستگی در ناحیه شانه یا کتف به وقوع می‌پیوندد. در این شرایط، یکی از استخوان‌های تشکیل‌دهنده شانه (کتف، ترقوه یا بازو) ممکن است دچار شکستگی شود. این نوع شکستگی درد زیادی ایجاد کرده و نیازمند درمان فوری است.
شکستگی استخوان بینی
ضربات شدید یا تصادفات می‌توانند منجر به شکستگی استخوان بینی شوند. درمان این نوع شکستگی از طریق گچ‌گیری یا در موارد پیچیده‌تر، جراحی برای اصلاح بینی آسیب‌دیده انجام می‌شود.
شکستگی استخوان فمور
شکستگی‌استخوان فمور یا همان گردن فمور که به آن سر استخوان ران نیز گفته می‌شود، بیشتر در افراد مسن رخ می‌دهد و به عنوان یکی از انواع جدی شکستگی‌ها شناخته می‌شود.
شکستگی استخوان کف پا
شکستگی استخوان‌های کف پا (متاتارسال) به علت فشارهای ناگهانی یا آسیب‌های شدید و مکرر بروز می‌کند. این نوع شکستگی ناشی از ضربه شدید یا فعالیت‌های سنگین است که به استخوان‌های این ناحیه آسیب می‌زند.
شکستگی استخوان شست پا
ضربات شدید یا افتادن اجسام سنگین روی شست پا می‌تواند باعث شکستگی این ناحیه شود. این نوع آسیب با درد، تورم، کبودی و مشکلاتی در حرکت کردن همراه است که به ویژه در راه رفتن مشکل‌ساز می‌شود.
شکستگی استخوان سر
شکستگی جمجمه یا سر یکی از آسیب‌های جدی است که به هر نوع شکستگی در ناحیه سر اطلاق می‌شود. این نوع آسیب بر اثر ضربه شدید به سر، مانند افتادن یا تصادفات، رخ می‌دهد. با توجه به حساسیت و پیچیدگی ساختار مغز، شکستگی استخوان سر باید بلافاصله توسط پزشک متخصص بررسی و درمان شود.
شکستگی استخوان ساعد
شکستگی در استخوان‌های ساعد، شامل رادیوس و اولنا، می‌تواند در اثر آسیب‌های ناگهانی یا سقوط ایجاد شود. این نوع شکستگی به ویژه در کودکان شایع است و به دلیل زمین خوردن یا ضربات شدید در حین بازی اتفاق می‌افتد.
شکستگی استخوان ران
شکستگی در استخوان ران که بلندترین استخوان بدن است، یکی از جدی‌ترین آسیب‌ها است و بسیار دردناک است. برای درمان این شکستگی، از فیکساتورهای خارجی استفاده می‌شود تا استخوان‌ها در موقعیت صحیح قرار گیرند و فرآیند بهبودی تسریع یابد.
شکستگی استخوان کمر
یکی از اسیب های جدی شکستگی مهره‌های کمر است که ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد. شکستگی هر یک از ۳۳ استخوان ستون فقرات می‌تواند موجب درد شدید در ناحیه کمر شود و حرکت و راه رفتن را برای فرد مشکل‌ساز نماید.
شکستگی استخوان دنبالچه
استخوان‌های کوچک شکسته شده در انتهای ستون فقرات که به آن شکستگی دنبالچه گفته می‌شود، از جمله آسیب‌های بسیار دردناک است. این نوع شکستگی نشستن و خوابیدن را برای فرد دچار مشکل می‌کند. عوامل اصلی بروز این شکستگی شامل پوکی استخوان و تصادفات رانندگی هستند.
شکستگی انگشت
در بسیاری از شکستگی‌های دست یا پا، ممکن است انگشتان نیز دچار آسیب شوند. این آسیب‌ها ناشی از تصادف، آسیب‌های ورزشی یا سقوط بر روی انگشتان است. درمان این نوع شکستگی‌ها با استفاده از آتل‌بندی یا گچ‌گیری انجام می‌شود. این شکستگی در انگشتان پا نیز می‌تواند مشکلاتی در راه رفتن ایجاد کند و یکی از انواع رایج آن شکستگی رقصنده است.
شکستگی استخوان هومروس
شکستگی استخوان هومروس که در قسمت بالای استخوان بازو اتفاق می‌افتد، عمدتا ناشی از افتادن روی بازو است. این نوع شکستگی بسیار دردناک بوده و می‌تواند حرکت آزادانه شانه و کتف را مختل کند.
شکستگی استخوان ابرو (شکستگی استخوان شقیقه)
شکستگی استخوان‌های صورت، به ویژه در نواحی ابرو، پیشانی و شقیقه، ممکن است در اثر ضربه یا آسیب به سر ایجاد شود. این شکستگی‌ها باید توسط جراح فک و صورت یا جراح زیبایی بررسی و درمان شوند تا از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری گردد.
علائم شکستگی استخوان چیست؟
نشانه‌ها و علائم شکستگی متفاوت است و به نوع و میزان شکستگی که ایجاد شده بستگی دارد. این علائم شامل موارد زیر است:
- کبودی
- درد
- تورم
- بیرون زدگی قسمتی که آسیب دیده
- تغییر رنگ پوست در اطراف قسمت شکستگی
- ناتوانی در حرکت دادن قسمت شکسته شده
- ناتوانی در فشار آوردن به آن ناحیه
- حس سورن سوزن شدن در استخوان یا مفصل شکسته شده
- اگر شکستگی باز باشد، خونریزی نیز اتفاق می افتد
تشخیص شکستگی استخوان
تشخیص شکستگی بیشتر از طریق معاینه فیزیکی و تصویربرداری پزشکی مانند اشعه ایکس انجام می‌شود. پزشک با بررسی علائم مانند درد شدید، تورم، تغییر شکل یا محدودیت حرکتی ناحیه آسیب دیده به وجود شکستگی مشکوک می‌شود. پس از آن، برای تایید تشخیص و مشخص کردن نوع و شدت شکستگی، اشعه ایکس گرفته می‌شود که می‌تواند وضعیت استخوان و محل شکستگی را مشخص کند. در برخی موارد پیچیده‌تر، پزشک ممکن است درخواست تصویربرداری با استفاده از سی‌تی‌اسکن یا ام‌آر‌آی را برای بررسی دقیق‌تر بافت‌های نرم و استخوانی بدهد.
درمان شکستگی استخوان چگونه است؟
روش‌های درمان شکستگی به نوع و میزان آسیب دیدگی بستگی دارد. اگر آسیب خفیف باشد، فقط با بی حرکت نگه داشتن استخوان شکسته شده، به آن زمان می‌دهند تا بهبود پیدا کند. اگر شکستگی حاد و شدید باشد نیاز به جا انداختن استخوان، گچ گرفتن و یا در بدترین حالت جراحی باشد.
گچ گرفتن استخوان
در صورتی که شکستگی خفیف و کم باشد و استخوان از جا خود جا به جا نشده باشد، با یک آتل یا گچ گرفتن درمان می‌شود. سه تا پنج هفته طول می‌کشد تا با آتل بندی بهبود پیدا کند. اگر به گچ گرفتن نیاز باشد این مدت زمان طولانی‌تر خواهد شد حدود شش تا هشت هفته زمان می‌برد.
جراحی شکستگی استخوان
در بعضی موارد آسیب‌های وارد شده به استخوان‌ها به قدری شدید است که درمان غیرجراحی کافی نیست و نیاز به درمان با جراحی دارد. نوع و شدت شکستگی تعیین کننده روش جراحی مناسب است و بسته به شرایط، جراح ممکن است از چندین تکنیک مختلف استفاده کند.
یکی از این روش‌ها، فیکساسیون داخلی است که در آن از قطعات فلزی برای ثابت نگه داشتن قطعات شکست خورده استخوان استفاده می‌شود. این کار به‌منظور کمک به قرارگیری صحیح استخوان‌ها در هنگام فرآیند بهبودی انجام می‌شود. در مواردی دیگر، جراح از تثبیت خارجی بهره می‌برد که در این روش، پیچ‌هایی در دو طرف شکستگی وارد شده و با استفاده از بریس یا براکت‌های خارجی، استخوان‌ها به هم متصل می‌شوند.
در شرایط شدیدتر که آسیب وارد شده به استخوان‌ها غیرقابل ترمیم است، روش‌هایی مانند تعویض مفصل (آرتروپلاستی) یا پیوند استخوان ممکن است مورد استفاده قرار گیرد. این تکنیک‌ها در مواردی مانند شکستگی‌های شانه، آرنج یا زانو به کار می‌روند.
فیزیوتراپی برای شکستگی استخوان
بعد از شکستگی و جراحی ناحیه آسیب دیده، برای سریعتر شدن روند بهبودی و شروع فعالیت های روزمره نیاز است تا بیمار از درمان فیزیوتراپی نیز استفاده کند.
سخن پایانی
در نهایت، درمان شکستگی استخوان نیاز به توجه و تخصص بالایی دارد تا روند بهبودی به سریعترین و بهترین شکل ممکن انجام شود. با استفاده از روش‌های جراحی پیشرفته و مراقبت‌های دقیق، می‌توان از عوارض احتمالی جلوگیری کرده و بیمار را به بهبودی کامل رساند. برای درمان موثر و مطمئن شکستگی استخوان‌ها، مشاوره با متخصصین برجسته‌ای چون دکتر احمد همت یار، که در این زمینه تخصص و تجربه زیادی دارند، می‌تواند تضمین‌کننده بهترین نتیجه برای بیمار باشد.