شکستگی آرنج کودکان یکی از شایع‌ترین آسیب‌های دوران کودکی است که می‌تواند نگرانی زیادی برای والدین ایجاد کند. وقتی فرزندتان با گریه و درد از زمین بلند می‌شود و نمی‌تواند دستش را حرکت دهد، اولین سوالی که در ذهن شما شکل می‌گیرد این است: «آیا دستش شکسته؟» این آسیب‌ها اگر به موقع تشخیص داده نشوند یا درمان مناسبی برایشان انجام نگیرد، ممکن است روی رشد و حرکت طبیعی دست کودک تأثیر بگذارند. در ادامه این مقاله، به بررسی علائم، راه‌های تشخیص، روش‌های درمان و مراقبت‌های بعد از شکستگی آرنج در کودکان می‌پردازیم تا با آگاهی بیشتر بتوانید بهترین تصمیم را برای سلامت فرزندتان بگیرید.
علت شکستگی آرنج کودکان چیست؟
علت شکستگی آرنج کودکان به ترکیبی از فعالیت‌های پرتحرک، ساختار استخوانی در حال رشد و موقعیت‌های روزمره‌ای مربوط می‌شود که کودکان در آن قرار می‌گیرند. در ادامه به توضیح کامل‌تری درباره دلایل اصلی این شکستگی می‌پردازیم:
زمین خوردن روی دست در حالت باز
رایج‌ترین دلیل شکستگی آرنج در کودکان، افتادن روی دست در حالتی است که دست به طور کامل باز شده است. این حالت باعث می‌شود نیروی ناشی از ضربه مستقیما به مفصل آرنج منتقل شده و در نتیجه استخوان دچار شکستگی شود. این اتفاق بیشتر در هنگام بازی، دویدن، پریدن از ارتفاع یا ورزش‌هایی مانند فوتبال، ژیمناستیک و دوچرخه سواری رخ می‌دهد.
ضربه مستقیم به آرنج
در مواردی، کودک ممکن است هنگام بازی یا فعالیت‌های روزمره دچار برخورد مستقیم با جسم سخت شود. مثلا برخورد توپ سنگین، زمین خوردن به‌صورت مستقیم روی آرنج، یا برخورد با گوشه‌ی میز یا دیوار می‌تواند فشار زیادی به استخوان آرنج وارد کند و باعث شکستگی شود.
سقوط از ارتفاع
افتادن از وسایلی مانند تخت خواب، میز، صندلی، وسایل بازی در پارک (مثل تاب، سرسره یا نردبان) یا حتی افتادن از دوچرخه، یکی دیگر از عوامل مهم شکستگی آرنج است. شدت ضربه در این نوع سقوط‌ها بیشتر از زمین خوردن معمولی است و احتمال آسیب جدی‌تر را افزایش می‌دهد.
ضعف ساختار استخوانی
در برخی از کودکان، به‌ویژه آن‌هایی که دچار مشکلاتی مانند سوءتغذیه، کمبود ویتامین D، پوکی استخوان یا بیماری‌های مادرزادی استخوانی هستند، مقاومت استخوان‌ها کمتر است. در این حالت حتی ضربه‌های نسبتا خفیف هم می‌توانند منجر به شکستگی استخوان شوند. به همین دلیل مراقبت‌های تغذیه‌ای و رشد طبیعی استخوان‌ها در سنین کودکی اهمیت زیادی دارد.
تصادفات
در تصادفات رانندگی یا حتی برخورد دو کودک با یکدیگر در حین بازی‌های پرجنب و جوش، نیروهای ناگهانی و شدیدی به مفصل آرنج وارد می‌شود که می‌تواند منجر به شکستگی شود.
بیشتر بخوانید: شکستگی مچ دست در کودکان
شکستگی آرنج کودکان چه علائمی دارد؟
شکستگی آرنج یا استخوان‌های دست در کودکان یکی از اتفاقاتی است که می‌تواند باعث نگرانی شدید والدین شود. کودک پس از آسیب با گریه و بی‌قراری واکنش نشان می‌دهد، اما تشخیص دقیق مشکل تنها با معاینه پزشکی امکان پذیر است. در چنین شرایطی، هرگونه تأخیر یا اقدام خودسرانه در منزل می‌تواند روند درمان را پیچیده‌تر کند، به همین دلیل مراجعه سریع به پزشک متخصص اهمیت زیادی دارد.
از علائم شایع شکستگی آرنج در کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد شدید و ناگهانی در ناحیه آرنج
- مشکل در باز و بسته کردن مفصل
- تورم در محل آسیب دیده
- کبودی یا خون مردگی در اطراف آرنج
- حساسیت شدید به لمس
- بی‌حسی در انگشتان
- افزایش درد با حرکت دادن دست
درد یا تورم آرنج کودک‌تان را جدی بگیرید! سریع اقدام کنید تا درمان به موقع انجام شود و آسیب‌ها پیشگیری شود. همین حالا با متخصص تماس بگیرید!
روش‌های تشخیص شکستگی آرنج کودکان
برای تشخیص شکستگی آرنج در کودکان، پزشک از ترکیبی از معاینه فیزیکی و تصویربرداری استفاده می‌کند تا شدت و نوع آسیب را مشخص کند. این مرحله نقش مهمی در انتخاب روش درمان دارد، زیرا نوع شکستگی، محل آن و سن کودک می‌توانند روش درمان را تغییر دهند.
معاینه بالینی دقیق
پزشک ابتدا با مشاهده، لمس آرنج و بررسی علائم ظاهری مثل تورم، کبودی و تغییر شکل، شدت اولیه آسیب را ارزیابی می‌کند. همچنین دامنه حرکتی آرنج بررسی می‌شود تا مشخص شود که آیا آسیب به مفصل وارد شده یا خیر.
عکس‌برداری با اشعه ایکس (X-ray)
رایج‌ترین روش برای تشخیص شکستگی، عکس‌برداری ساده از آرنج کودک است. این تصویر به پزشک کمک می‌کند تا محل دقیق شکستگی، نوع آن (مثلا شکستگی کامل، ترک‌خورده یا جابجا شده) و میزان آسیب به استخوان را ببیند.
سونوگرافی
در مواردی که عکس برداری واضح نیست یا کودک به شدت درد دارد، از سونوگرافی برای بررسی بافت نرم اطراف مفصل و استخوان‌ها استفاده می‌شود. این روش بدون اشعه و بی‌خطر است و در کودکان کاربرد فراوانی دارد.
سی تی اسکن یا ام آر آی (در موارد خاص)
اگر پزشک به آسیب‌های پیچیده‌تر، آسیب به مفصل یا شکستگی‌های مخفی مشکوک باشد، ممکن است از سی تی اسکن یا ام آر آی برای بررسی دقیق‌تر ساختار استخوان‌ها و مفاصل استفاده کند.
درمان شکستگی آرنج کودکان
شکستگی آرنج در کودکان یکی از آسیب‌های شایع دوران رشد است که به دلیل زمین خوردن یا ضربه مستقیم ایجاد می‌شود. درمان این شکستگی به نوع، شدت آسیب و سن کودک بستگی دارد. در ادامه روش‌های رایج درمان شکستگی آرنج در کودکان را معرفی می‌کنیم:
بی‌حرکت کردن با گچ یا آتل
در مواردی که شکستگی بدون جابجایی باشد یا جابجایی آن بسیار خفیف باشد، پزشک ممکن است با استفاده از گچ یا آتل، آرنج کودک را برای چند هفته ثابت نگه دارد تا استخوان‌ها به درستی جوش بخورند.
جااندازی بسته (بدون جراحی)
اگر استخوان کمی جابجا شده باشد، پزشک متخصص ارتوپد با روش «جااندازی بسته» سعی می‌کند استخوان‌ها را به جای اصلی‌شان بازگرداند و سپس با گچ‌گیری آن را ثابت کند. این روش تحت بی‌حسی یا بیهوشی انجام می‌شود.
جراحی (جااندازی باز و فیکساسیون)
در شکستگی‌های شدید، شکستگی با جابجایی زیاد یا در مواردی که رگ‌ها، اعصاب یا رشد استخوان در معرض آسیب باشد، نیاز به جراحی وجود دارد. در این حالت، پزشک استخوان را در جای صحیح قرار داده و با پین، پیچ یا پلاک آن را ثابت می‌کند.
فیزیوتراپی و توانبخشی
پس از باز کردن گچ یا بهبودی کامل، ممکن است کودک نیاز به جلسات فیزیوتراپی داشته باشد تا حرکت و قدرت کامل آرنج بازگردد و از خشکی مفصل جلوگیری شود.
توصیه‌های مهم به والدین:
- عدم فشار روی دست آسیب دیده تا زمان تایید پزشک
- مراجعه فوری در صورت درد شدید، بی‌حسی یا کبودی گسترده
- پیگیری‌های منظم تصویربرداری برای بررسی روند ترمیم
بیشتر بخوانید: فلج مغزی در کودکان چیست؟
مراقبت‌های بعد از شکستگی آرنج کودکان
مراقبت‌های بعد از شکستگی آرنج کودکان نقش مهمی در روند بهبودی کامل دارد و کمک می‌کند تا عملکرد طبیعی دست حفظ شود و از بروز مشکلات طولانی مدت جلوگیری شود. در ادامه به مهم‌ترین نکات مراقبتی اشاره می‌کنیم:
محدود کردن استفاده از دست آسیب دیده
برای اینکه استخوان شکسته درست جوش بخورد، لازم است کودک تا زمان مشخصی از تکان دادن یا استفاده از دست آسیب دیده خودداری کند. فعالیت‌هایی مثل نوشتن، بلند کردن اشیاء یا حتی بازی کردن با دست شکسته، باید به طور کامل متوقف شود.
حفظ سلامت پوشش حمایتی
در بیشتر موارد، از یک پوشش مانند آتل یا قالب مخصوص برای نگه داشتن استخوان استفاده می‌شود. این پوشش باید تمیز و خشک باقی بماند. ورود آب یا ضربه به آن می‌تواند روند ترمیم را مختل کند یا حتی باعث تحریک پوست شود.
بالا نگه داشتن دست در روزهای اول
برای کنترل تورم و جلوگیری از جمع شدن مایعات در ناحیه آسیب دیده، بهتر است دست کودک در حالت بالاتر از سطح قلب قرار گیرد. این کار به کاهش فشار در ناحیه شکستگی کمک می‌کند.
استفاده منظم از دارو
پزشک ممکن است داروهایی برای کنترل درد یا جلوگیری از التهاب تجویز کند. باید داروها سر وقت و طبق مقدار مشخص شده مصرف شوند. از دادن داروهای دیگر بدون مشورت با پزشک پرهیز کنید.
توجه به علائم نگران‌کننده
برخی نشانه‌ها مثل بی‌حسی انگشتان، سرد شدن دست، تورم غیرعادی یا درد شدید، می‌تواند نشانه وجود مشکل باشد. در صورت مشاهده این موارد، حتما باید فورا با پزشک تماس گرفته شود.
مراجعه‌های دوره‌ای به پزشک
بعد از شکستگی، نیاز به بررسی‌های منظم برای ارزیابی روند ترمیم وجود دارد. ممکن است پزشک چند بار عکس برداری تجویز کند تا مطمئن شود استخوان در جای درست قرار دارد و به درستی در حال جوش خوردن است.
انجام حرکات اصلاحی پس از بهبود
وقتی که پزشک اجازه دهد، باید حرکات ساده‌ای برای بازگرداندن توان و حرکت طبیعی دست آغاز شود. این تمرین‌ها می‌توانند از خشک شدن مفصل جلوگیری کنند و قدرت عضلات را دوباره تقویت نمایند.
دوری از بازی‌های پرریسک
بازی‌هایی که در آن‌ها احتمال زمین خوردن، پریدن یا برخورد با دیگران وجود دارد، باید تا زمانی که دست کودک به طور کامل بهبود نیافته، متوقف شوند. عجله در بازگشت به فعالیت‌های شلوغ ممکن است باعث آسیب مجدد شود.
سخن پایانی
درمان شکستگی آرنج کودکان نیازمند تشخیص به‌موقع، مراقبت دقیق و پیگیری مداوم است تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود. با مراجعه به پزشک متخصص و رعایت نکات مراقبتی، بیشتر کودکان به خوبی بهبود پیدا می‌کنند و می‌توانند بدون مشکل به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند. اگر کودک شما دچار آسیب در ناحیه آرنج شده، بهتر است با بهترین فوق تخصص ارتوپدی کودکان مشورت کنید تا بهترین مسیر درمانی برای او انتخاب شود.