دررفتگی آرنج در کودکان اتفاقی است که می‌تواند هر لحظه در حین بازی یا ورزش‌های روزمره رخ دهد و والدین را نگران کند. وقتی کودک ناگهان از درد شکایت می‌کند و نمی‌تواند بازویش را تکان دهد، سوال‌های زیادی در ذهن والدین شکل می‌گیرد: چرا این اتفاق افتاد؟ چه کاری باید انجام داد؟ و آیا خطر جدی وجود دارد؟ در این مقاله، به شما کمک می‌کنیم تا با علائم، دلایل و روش‌های درمان دررفتگی آرنج در کودکان آشنا شوید و بدانید چگونه می‌توان از عوارض طولانی مدت جلوگیری کرد.
علت‌های شایع دررفتگی آرنج در کودکان
دررفتگی آرنج در کودکان به دلیل فعالیت‌های روزمره و بازی‌های پرتحرک رخ می‌دهد. استخوان‌ها و رباط‌های کودکان هنوز در حال رشد و انعطاف‌پذیر هستند و همین باعث می‌شود مفصل آرنج آسیب پذیرتر شود. شناخت علت‌های اصلی این مشکل به والدین کمک می‌کند تا خطر وقوع آن را کاهش دهند.
زمین خوردن روی دست کشیده شده
یکی از رایج‌ترین دلایل دررفتگی آرنج در کودکان، افتادن روی دست باز است. هنگام افتادن، وزن بدن به طور ناگهانی روی بازو منتقل می‌شود و مفصل آرنج نمی‌تواند این فشار را تحمل کند. این وضعیت باعث جابجایی استخوان‌های آرنج از محل طبیعی‌شان می‌شود و کودک بلافاصله درد شدید و محدودیت حرکتی را تجربه می‌کند.
کشیدن ناگهانی بازو توسط بزرگسالان
در بسیاری از مواقع، والدین یا مربیان برای جلوگیری از افتادن کودک یا هدایت او، بازوی کودک را می‌کشند. اگر این حرکت سریع و ناگهانی باشد، رباط‌ها و مفصل آرنج قادر به مقاومت نیستند و مفصل از جای خود خارج می‌شود. این نوع دررفتگی در کودکان زیر ۵ سال دیده می‌شود و به آن «دررفتگی کشویی یا nursemaid’s elbow» گفته می‌شود.
سقوط از ارتفاع
افتادن از پله، تخت، تاب یا دیگر وسایل بازی ارتفاع‌دار می‌تواند فشار شدیدی به آرنج وارد کند. حتی یک سقوط کوتاه ممکن است با زاویه نامناسب باعث دررفتگی مفصل شود. کودکان در این سنین هنوز استخوان‌ها و رباط‌های انعطاف پذیری دارند، بنابراین احتمال آسیب دیدگی در هنگام سقوط بالا است.
تصادف‌های ساده در حیاط یا پارک
بازی‌های پرجنب و جوش در محیط‌های باز و برخورد با زمین، زمین بازی یا اشیاء دیگر می‌تواند باعث دررفتگی آرنج شود. حتی زمین خوردن‌های معمولی در هنگام دویدن یا بازی با دوستان می‌تواند فشار ناگهانی روی مفصل ایجاد کند و استخوان‌ها را از محل خود خارج کند.
ضعف یا آسیب قبلی مفصل
کودکانی که سابقه دررفتگی آرنج یا آسیب قبلی دارند، مفصل آن‌ها حساس‌تر و آسیب پذیرتر است. رباط‌ها و بافت‌های نگهدارنده مفصل ممکن است قدرت کامل خود را نداشته باشند، بنابراین یک حرکت ساده یا فشار جزئی می‌تواند منجر به دررفتگی مجدد شود.
اگر کودک شما بعد از بازی یا زمین خوردن دچار درد یا محدودیت حرکت در آرنج شد، سریعا با دکتر همت یار تماس بگیرید تا درمان مناسب شروع شود و از عوارض طولانی مدت جلوگیری کنید.
علائم دررفتگی آرنج در کودکان
شناخت علائم دررفتگی آرنج در کودکان به والدین کمک می‌کند تا سریعا اقدام کرده و از عوارض طولانی مدت جلوگیری کنند. این آسیب ناگهانی رخ می‌دهد و کودک نمی‌تواند بازوی خود را به طور طبیعی حرکت دهد. در ادامه شایع‌ترین نشانه‌ها را می‌بینیم:
- درد شدید و ناگهانی: کودک بلافاصله بعد از زمین خوردن یا آسیب، درد شدیدی در آرنج حس می‌کند.
- ناتوانی در حرکت دادن بازو: کودک نمی‌تواند بازوی آسیب دیده را خم یا صاف کند و سعی می‌کند آن را ثابت نگه دارد.
- تورم و التهاب: اطراف مفصل متورم و گاهی قرمز و گرم می‌شود.
- تغییر شکل آرنج: آرنج ممکن است زاویه غیرطبیعی پیدا کند یا برجستگی استخوانی دیده شود.
- بی‌قراری و حساسیت کودک: کودک ممکن است گریه کند، بازو را به بدن جمع کند و لمس یا حرکت بازو را نپذیرد.
بیشتر بخوانید: دررفتگی شانه در کودکان چه علائمی دارد؟
روش‌های تشخیص دررفتگی آرنج در کودکان
تشخیص سریع و صحیح دررفتگی آرنج در کودکان اهمیت بالایی دارد، زیرا درمان به موقع می‌تواند درد کودک را کاهش دهد و از عوارض طولانی مدت جلوگیری کند. پزشکان ترکیبی از معاینه بالینی و تصویربرداری برای تشخیص دقیق استفاده می‌کنند. روش‌های اصلی تشخیص شامل موارد زیر است:
معاینه بالینی
پزشک ابتدا بازوی کودک را بررسی می‌کند، شکل آرنج و محدودیت حرکتی را ارزیابی می‌کند. درد، تورم و حساسیت مفصل به دقت بررسی می‌شود تا نوع و شدت دررفتگی مشخص گردد.
مشاهده علائم رفتاری کودک
رفتار کودک، بی‌قراری، عدم تمایل به حرکت دادن بازو و نحوه نگه داشتن آن، نشانه‌های مهمی برای تشخیص اولیه هستند.
تصویربرداری با رادیوگرافی (X-ray)
اشعه ایکس به پزشک کمک می‌کند تا جابجایی استخوان‌ها و آسیب‌های همراه را مشاهده کند. این روش برای تأیید دررفتگی و بررسی شکستگی‌های احتمالی ضروری است.
در برخی موارد سونوگرافی یا MRI
اگر پزشک نیاز به بررسی رباط‌ها، عضلات یا بافت نرم داشته باشد، ممکن است از سونوگرافی یا MRI استفاده شود. این روش‌ها به تشخیص دقیق‌تر آسیب‌های پیچیده کمک می‌کنند.
تاریخچه آسیب
پرسیدن از والدین درباره نحوه وقوع آسیب، سقوط یا کشیده شدن بازو، اطلاعات مهمی برای تعیین نوع دررفتگی فراهم می‌کند.
دررفتگی آرنج در کودکان چگونه درمان می‌شود؟
دررفتگی آرنج در کودکان نیاز به درمان فوری دارد تا مفصل به جای اصلی خود بازگردد و از درد و آسیب‌های طولانی مدت جلوگیری شود. درمان بسته به شدت دررفتگی و شرایط کودک می‌تواند ساده یا نیازمند مداخلات پزشکی تخصصی باشد.
بی‌حرکت کردن بازو
در بسیاری از موارد، پزشک پس از بررسی، بازوی کودک را با روش مناسب جا می‌اندازد و سپس با گچ یا بریس برای چند هفته بی‌حرکت نگه می‌دارد تا مفصل بهبود یابد.
جااندازی یا کاهش دستی (Reduction)
پزشک با تکنیک‌های خاصی، مفصل آرنج را به آرامی به جای خود بازمی‌گرداند. این کار تحت بی‌حسی موضعی یا آرام‌بخشی انجام می‌شود تا کودک درد کمتری احساس کند.
داروهای ضد درد و التهاب
برای کاهش درد و تورم پس از درمان، پزشک ممکن است داروهای مسکن یا ضد التهاب تجویز کند. این داروها به بهبود راحت‌تر کودک کمک می‌کنند.
فیزیوتراپی و تمرینات پس از درمان
پس از برداشتن گچ یا بریس، تمرینات ساده و هدایت شده به بازگرداندن قدرت و دامنه حرکت بازو کمک می‌کنند و احتمال سفتی مفصل را کاهش می‌دهند.
پیگیری پزشکی منظم
پیگیری‌های بعدی برای اطمینان از تثبیت مفصل و بررسی هرگونه آسیب همراه ضروری است. پزشک ممکن است تصویربرداری مجدد انجام دهد تا روند بهبود را ارزیابی کند.
مراقبت های بعد از درمان دررفتگی آرنج در کودکان
بعد از اینکه آرنج کودک جااندازی شد، رعایت نکات مراقبتی در منزل اهمیت زیادی دارد تا مفصل به خوبی بهبود پیدا کند و درد کودک کاهش یابد. ابتدا بازو باید به مدت تعیین شده ثابت نگه داشته شود تا استخوان‌ها و رباط‌ها فرصت پیدا کنند در موقعیت صحیح خود تثبیت شوند.
والدین می‌توانند با استفاده از داروهای مناسب و کمپرس سرد به کاهش تورم و درد کمک کنند. پس از باز شدن گچ یا بریس، انجام تمرینات سبک تحت نظر متخصص باعث بازگرداندن حرکت طبیعی آرنج و تقویت عضلات می‌شود. همچنین توجه به جلوگیری از زمین خوردن یا فشار ناگهانی روی بازو در طول بازی و فعالیت‌های روزانه اهمیت دارد. مراجعه منظم به پزشک برای بررسی روند بهبود مفصل و اطمینان از تثبیت کامل آن، بخش مهم دیگری از مراقبت بعد از آسیب است.
توصیه پایانی برای بهبود دررفتگی آرنج در کودکان
دررفتگی آرنج در کودکان می‌تواند لحظاتی پراضطراب برای والدین ایجاد کند، اما با تشخیص به موقع و رعایت مراقبت‌های بعد از درمان، کودک می‌تواند به سرعت به فعالیت‌های روزمره بازگردد. شناخت علائم و روش‌های درمان و پیگیری وضعیت مفصل پس از آسیب، به پیشگیری از عوارض طولانی‌مدت کمک می‌کند. با توجه به اهمیت حرکت صحیح و محافظت از آرنج در طول بهبود، والدین نقش مهمی در حمایت و همراهی کودک دارند تا فرآیند بهبودی به بهترین شکل انجام شود.