علائم شکستگی استخوان شانه و روش‌های درمان

شکستگی استخوان شانه یکی از آسیب‌های ارتوپدی است که می‌تواند زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد. این آسیب، که بیشتر بر اثر ضربه‌های شدید ناشی از تصادف، سقوط یا فعالیت‌های ورزشی رخ می‌دهد، بسیار دردناک بوده و می‌تواند باعث محدودیت‌های حرکتی و مشکلات طولانی‌ مدت شود. آگاهی از علائم، روش‌های تشخیص و درمان مناسب نقشی مهمی در سرعت روند بهبودی و بازگشت به فعالیت‌های عادی ایفا می‌کند. در ادامه، به بررسی کامل این آسیب و راهکارهای موثر برای درمان این آسیب می‌پردازیم.

شکستگی استخوان کتف چیست؟

در واقع، استخوان کتف یا شانه یک استخوان سه‌ گوش و مثلثی شکل است که وظیفه اتصال استخوان بالایی بازو به استخوان ترقوه و قفسه سینه را بر عهده دارد. این استخوان نقش مهمی در ساختار و پایداری بدن ایفا کرده و به‌ عنوان نقطه اتصال سه بخش اصلی عمل می‌کند. همچنین، این استخوان، وظیفه استحکام‌ بخشی و حفظ تعادل این بخش‌ها را بر عهده دارد.

هر فرد به‌ طور طبیعی دارای دو استخوان کتف است که یکی در سمت چپ و دیگری در سمت راست بالای کمر قرار دارد. این استخوان‌ها توسط مجموعه‌ای از ماهیچه‌های قوی محافظت می‌شوند. ماهیچه‌های اطراف شانه، با تأمین نیروی لازم، به این استخوان اجازه می‌دهند که حرکات نرم و انعطاف‌ پذیری داشته باشد و دامنه حرکتی وسیعی را فراهم کنند.

اما شکستگی استخوان شانه یا کتف، برخلاف سایر شکستگی‌ها مانند دست یا پا، چندان رایج نیست. بر اساس آمار انجمن جراحان ارتوپدی آمریکا، شکستگی‌های کتف یکی از نادرترین آسیب‌های اسکلتی محسوب می‌شوند و کمتر از یک درصد از کل شکستگی‌های سالانه در ایالات متحده را تشکیل می‌دهند.

این نوع شکستگی به دلیل مقاومت بالای استخوان کتف در برابر ضربه ایجاد نمی‌شود، مگر در شرایطی که نیروی شدیدی به آن وارد شود. بیشتر، تصادفات سنگین موتور سیکلت یا خودرو، سقوط از ارتفاعات یا برخوردهای شدید ورزشی از عوامل اصلی ایجاد این نوع شکستگی هستند.

شکستگی استخوان شانه در کدام نواحی اتفاق می افتد؟

شکستگی استخوان شانه یا کتف می‌تواند در سه ناحیه اصلی این استخوان رخ دهد. این نواحی شامل موارد زیر است:

شکستگی بدنه کتف

بر اساس اطلاعات به‌دست‌ آمده از منابع معتبر ارتوپدی، از جمله کتاب‌های درسی مانند «Wheeles» که در دپارتمان جراحی ارتوپدی دانشگاه دوک تدریس می‌شود، شکستگی بدنه کتف رایج‌ترین نوع شکستگی این استخوان است. دلیل این شکستگی، اندازه بزرگ بدنه کتف است که به‌عنوان وسیع‌ترین بخش استخوان شانه، در معرض نیروهای خارجی و آسیب‌های بیشتری قرار دارد.

شکستگی گردنه کتف

گردنه کتف به‌عنوان دومین ناحیه شایع در شکستگی‌های این استخوان شناخته می‌شود. این بخش باریک که در زیر حفره گلنوئید قرار گرفته و استخوان بازو را به کتف متصل می‌کند، به دلیل ساختار حساس و موقعیت خاص خود، بیشتر در معرض آسیب قرار دارد. مراقبت از این بخش به‌خصوص در برابر ضربات شدید، اهمیت بسیاری دارد.

شکستگی حفره گلنوئید

حفره گلنوئید، ناحیه‌ای است که استخوان بازو در آن به استخوان کتف متصل می‌شود و بخشی کلیدی از مفصل شانه را تشکیل می‌دهد. شکستگی در این بخش نسبت به بدنه و گردنه کتف کمتر اتفاق می‌افتد، اما در صورت بروز، می‌تواند عملکرد مفصل شانه را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.

شکستگی زائده آکرومیون

آکرومیون یا زائده سرشانه‌ای، بالاترین نقطه استخوان کتف است که آن را به استخوان ترقوه متصل می‌کند. این ناحیه به دلیل موقعیت و مقاومت خود کمتر دچار شکستگی می‌شود، اما در صورت وارد شدن ضربه مستقیم یا فشار بیش از حد، احتمال آسیب وجود دارد.

شکستگی زائده کوراکوئید

زائده کوراکوئید یا غرابی، استخوانی کوچک و قلاب‌شکل است که با اتصال به ترقوه، نقش پایداری بیشتری به کتف می‌دهد. احتمال شکستگی این ناحیه بسیار کم است و تنها در موارد آسیب‌های شدید مانند تصادفات سنگین دیده می‌شود.

شکستگی استخوان کتف چه علائمی دارد؟

اکنون که با آسیب‌ پذیرترین نواحی استخوان کتف آشنا شدید، بهتر است علائم شکستگی این استخوان مهم را بشناسید. از آنجا که کتف از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است و هر کدام ساختار و میزان آسیب‌ پذیری خاص خود را دارند، علائم شکستگی در هر ناحیه ممکن است متفاوت باشد. با این حال، برخی از علائم کلی شکستگی استخوان شانه شامل موارد زیر است:

• درد شدید هنگام حرکت دادن بازو
• ناتوانی در بلند کردن بازو به بالای سر
• تورم، کبودی و ساییدگی پوست در ناحیه پشت شانه

گاهی اوقات، آسیب‌های دیگر مرتبط با ضربات شدید نیز می‌توانند علائم مشابهی را به دنبال داشته باشند و به اشتباه به عنوان شکستگی شانه تشخیص داده شوند. فراموش نکنید که شکستگی استخوان شانه موضوعی جدی است و در صورت مشاهده هر یک از این علائم، باید بدون تاخیر به بهترین متخصص ارتوپدی مراجعه کنید. تشخیص و درمان به‌ موقع می‌تواند از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کند و دوره بهبودی را سریع‌تر کنند.

چه عواملی باعث شکستگی استخوان شانه می شود؟

همانطور که پیش‌تر اشاره شد، شکستگی استخوان شانه از جمله آسیب‌های نادر است و احتمال وقوع آن در مقایسه با سایر نواحی بدن کمتر می‌باشد. این شکستگی در اثر وارد شدن ضربات شدید و غیرمعمول ایجاد می‌شود. برای مثال، سقوط از ارتفاع یا برخورد مستقیم به ناحیه شانه از جمله مواردی هستند که می‌توانند منجر به شکستگی این استخوان شوند. رایج‌ترین دلایل شکستگی کتف عبارت‌اند از:

سقوط روی بازوی کشیده‌ شده

هنگامی که افراد از ارتفاع سقوط می‌کنند، بازوهای خود را برای محافظت از سایر قسمت‌های بدن باز می‌کنند. این حرکت باعث انتقال فشار شدید به بازو و در نهایت استخوان کتف می‌شود، که می‌تواند منجر به شکستگی شود. این وضعیت یکی از متداول‌ترین دلایل شکستگی کتف به شمار می‌آید.

ضربه مستقیم و شدید به شانه

ضربات محکم و سنگین به ناحیه شانه، مانند آسیب ناشی از تصادفات رانندگی، سقوط از ارتفاع، یا برخورد با اجسام سخت و سنگین مانند توپ بیسبال یا چوب آن، می‌توانند باعث آسیب جدی به استخوان کتف شوند. این نوع ضربات به دلیل شدت بالای نیرو می‌توانند شکستگی کتف را به دنبال داشته باشند.

درمان شکستگی استخوان کتف

برای درمان شکستگی استخوان کتف، روش‌های متنوعی وجود دارد که به شدت و نوع آسیب بستگی دارد و انتخاب می‌شوند. در ادامه به بررسی این روش‌ها می‌پردازیم:

درمان با عمل جراحی

یکی از اصلی‌ترین روش‌های درمان شکستگی شدید استخوان کتف، عمل جراحی است. این روش زمانی توصیه می‌شود که شکستگی شامل موارد زیر باشد:

• جا‌ به‌ جایی شدید در ناحیه گلنوئید
• شکستگی‌های جدی در ساختار اصلی استخوان کتف
• آسیب به آکرومیون که باعث ساییدگی استخوان بازو به آن شده باشد

در طی این جراحی، بیمار تحت بیهوشی کامل قرار می‌گیرد و جراح متخصص استخوان‌ها را هم‌تراز می‌کند. برای تثبیت و ترمیم شکستگی، ممکن است از پیچ‌ها، صفحات فلزی یا سیم‌های خاصی استفاده شود. پس از جراحی، بیمار نیاز به استراحت و انجام دوره‌ای فیزیوتراپی دارد تا توانایی حرکت طبیعی شانه بازگردد و درد به‌طور کامل کاهش یابد.

درمان غیر جراحی

اگر شکستگی کتف جزئی باشد یا آسیب چندان شدید نباشد، نیازی به عمل جراحی نخواهد بود. در چنین مواردی، از روش‌های محافظه‌کارانه استفاده می‌شود:

• استفاده از اسلینگ (آویز شانه): پزشک ممکن است یک اسلینگ مخصوص تجویز کند تا شانه شما در وضعیت مناسب ثابت بماند و بهبود یابد.
• فیزیوتراپی: این مرحله به بهبود دامنه حرکتی شانه و کاهش سفتی و درد کمک می‌کند. فیزیوتراپی تا زمانی ادامه می‌یابد که بیمار توانایی حرکت کامل شانه خود را به‌دست آورد.
• استراحت: پزشک استراحت کافی را برای کاهش فشار روی شانه و سریع‌تر کردن روند بهبودی توصیه می‌کند.

درمان غیرجراحی زمانی پایان می‌یابد که بیمار بتواند شانه خود را بدون درد حرکت دهد و پزشک اجازه برداشتن اسلینگ را بدهد. بنابراین، با مشاهده علائم شکستگی، نگران نباشید و هرچه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کنید تا بهترین روش درمان برای شما تعیین شود.

سوالات متداول

سخن پایانی

شکستگی استخوان شانه، اگرچه یک آسیب جدی است، اما با تشخیص به‌ موقع و درمان مناسب، به‌ راحتی قابل درمان است. این نوع شکستگی‌ها می‌توانند تاثیرات زیادی بر توانایی حرکت شانه و کیفیت زندگی فرد داشته باشند. از این رو، انتخاب روش درمان صحیح، چه از طریق جراحی و چه درمان‌های غیرجراحی، امری حیاتی است. برای رسیدن به بهبودی کامل و بازگشت به فعالیت‌های روزمره، مشاوره و درمان زیر نظر یک متخصص ارتوپدی مجرب بسیار مهم است. دکتر احمد همت یار، با تخصص و تجربه خود در درمان انواع شکستگی‌های شانه، می‌تواند راهنمایی‌های ضروری را در این زمینه به شما ارائه دهد و روند درمانی شما را به بهترین شکل ممکن هدایت کند.