خشکی انگشتان دست بعد از شکستگی یکی از مشکلاتی است که پس از باز کردن گچ یا برداشتن آتل ممکن است ایجاد شود. در این وضعیت، مفاصل انگشتان دچار محدودیت حرکتی می‌شوند و خم و باز کردن آن‌ها دشوار خواهد بود. گاهی این خشکی با درد همراه است و انجام کارهای ساده روزانه مانند نوشتن یا گرفتن اجسام را دشوار می‌کند. شناخت دلایل این مشکل و اقدامات لازم برای کاهش آن، به بازگشت حرکات طبیعی دست کمک می‌کند و از ماندگار شدن محدودیت حرکتی جلوگیری خواهد کرد.
علل خشکی انگشتان دست بعد از شکستگی
خشک شدن مفاصل انگشتان بعد از شکستگی یکی از مشکلاتی است که ممکن است در مراحل بعد از آسیب دیدگی ظاهر شود. دلایل گوناگونی برای بروز این مشکل وجود دارد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:
بروز نکروز آوازکولر
در برخی موارد، به دلیل تاخیر در مراجعه یا عدم درمان مناسب، بخشی از استخوان موجود در مفصل آسیب دیده دچار از بین رفتن بافت زنده می‌شود. این وضعیت که به آن نکروز آوازکولر گفته می‌شود، می‌تواند حتی در صورت رسیدگی اولیه نیز رخ دهد. اگر این موضوع در مراحل ابتدایی تشخیص داده نشود، ممکن است به ساییدگی مفصل و محدود شدن حرکات انگشتان منجر گردد.
جوش نخوردن کامل و صحیح استخوان آسیب دیده
در صورتی که درمان مناسب شکستگی استخوان توسط پزشک متخصص صورت نگیرد، ممکن است استخوان به درستی در جای خود قرار نگیرد یا دچار ناهماهنگی در سطح مفصل شود. چنین شرایطی در بلند مدت باعث بروز خشکی مفاصل و دشواری در حرکت طبیعی انگشتان خواهد شد.
ایجاد چسبندگی در اطراف محل شکستگی
آسیب‌های ناشی از شکستگی ممکن است به عضلات اطراف مفصل نیز وارد شود. این آسیب‌ها می‌توانند شامل پارگی عضله، خون مردگی یا ضرب دیدگی داخلی باشند. در نتیجه فرایند ترمیم این بافت‌ها، گاهی بافتی به‌نام اسکار تشکیل می‌شود که اگر به استخوان مجاور بچسبد، آزادی حرکت مفصل را محدود می‌کند.
کاهش انعطاف پذیری عضلات و بافت‌های نگهدارنده در دوران بی‌حرکتی
در مدتی که دست در گچ یا آتل قرار دارد، عضلات، تاندون‌ها و رباط‌ها در وضعیت غیرفعال باقی می‌مانند. این بی‌تحرکی باعث سفت شدن این ساختارها و کاهش قدرت حرکتی آن‌ها می‌شود. پس از برداشتن گچ، ممکن است بیمار با خشکی شدید انگشتان مواجه شود و حرکت کامل آن‌ها دشوار گردد.
بیشتر بخوانید: بهترین دارو برای جوش خوردن استخوان
خشکی انگشتان دست بعد از شکستگی چه علائم و نشانه‌هایی دارد؟
از آنجایی که استخوان‌های انگشتان بسیار نازک و کوچک هستند، گاهی آسیب دیدگی آن‌ها جدی گرفته نمی‌شود. این موضوع می‌تواند باعث شود که شکستگی در زمان مناسب تشخیص داده نشود و در ادامه، جوش خوردن استخوان به شکل نادرست انجام گیرد. در چنین شرایطی، مشکلاتی مانند محدود شدن حرکات انگشتان و خشک شدن مفاصل ممکن است به دنبال آن ظاهر شوند.
برای پیشگیری از چنین اتفاقاتی، توجه به نشانه‌های اولیه بسیار اهمیت دارد. در بسیاری از موارد، بعد از وارد شدن ضربه، علائمی مثل درد ناگهانی یا تغییر در شکل ظاهری مفصل یا استخوان دیده می‌شود. حتی اگر ظاهر انگشت تغییر نکند، درد می‌تواند بسیار شدید باشد و حرکت دادن آن نیز دشوار شود.
در برخی شرایط، بیمار هنوز می‌تواند انگشت خود را حرکت دهد، اما این حرکت همراه با ناراحتی و درد مبهم خواهد بود. این مسئله باعث می‌شود برخی افراد گمان کنند که شکستگی رخ نداده، در حالی که آسیب داخلی ممکن است جدی باشد. عدم مراجعه به پزشک می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات ماندگار مانند ساییدگی مفصل، دردهای مزمن و خشکی شدید انگشتان شود.
در مدت کوتاهی بعد از آسیب، نشانه‌هایی مانند قرمزی و تورم ظاهر می‌شود. با افزایش ورم، سفتی مفصل بیشتر می‌شود و حرکت دادن انگشت دشوارتر خواهد بود. این ورم ممکن است به سایر انگشتان نیز سرایت کند. در صورتی که شدت شکستگی زیاد باشد، کبودی نیز در محل ضربه دیده می‌شود.
بیشتر بخوانید: تغذیه بعد از شکستگی استخوان
خشکی انگشتان دست بعد از شکستگی را چگونه درمان کنیم؟
اگر احتمال می‌دهید انگشت دستتان شکسته باشد، بهتر است بدون معطلی به مرکز درمانی مراجعه کنید. تا رسیدن به پزشک، می‌توانید با استفاده از یک خودکار یا چوب بستنی، انگشت را ثابت نگه دارید. فقط دقت کنید که بستن آتل موقت نباید به حدی محکم باشد که جریان خون را مختل کند.
برای کاهش تورم، می‌توانید یک تکه یخ را داخل حوله بپیچید و روی محل آسیب دیده قرار دهید. استفاده مستقیم از یخ روی پوست توصیه نمی‌شود، چون ممکن است باعث آسیب پوستی شود.
پزشک برای بررسی وضعیت استخوان‌ها از عکس برداری با اشعه ایکس استفاده می‌کند. نوع درمان به شدت آسیب بستگی دارد. اگر تنها ترک یا شکستگی خفیف وجود داشته باشد و استخوان از جای خود خارج نشده باشد، گچ‌گیری یا آتل‌بندی کافی خواهد بود. اما در شکستگی‌های چند تکه یا جا‌به‌جایی قطعات، احتمال انجام جراحی برای ثابت نگه داشتن استخوان با ابزارهایی مثل پیچ و پلاک وجود دارد. پس از آن، انگشت برای مدتی بی‌حرکت می‌ماند تا استخوان‌ها ترمیم شوند.
در این مدت نباید آتل یا باند خود را دست‌کاری کنید. موقعیت قرارگیری انگشت هم باید با دقت تنظیم شده باشد. تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه پانسمان‌شده کمک می‌کند تا مشکلاتی مثل عفونت بروز نکند.
اگر دچار درد هستید، می‌توانید با مشورت بهترین دکتر شکستگی استخوان از داروهایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید. فعالیت بدنی در روزهای ابتدایی ممکن است وضعیت را بدتر کند، بنابراین بهتر است تا زمان ویزیت بعدی، از استفاده از دست آسیب دیده خودداری کنید.
راه های پیشگیری از خشک شدن انگشتان دست بعد از شکستگی
جلوگیری از خشک شدن مفاصل انگشتان پس از شکستگی، تا حد زیادی به شیوه مراقبت در دوره بعد از آسیب وابسته است. چند اقدام مهم وجود دارد که می‌تواند احتمال سفتی و کاهش حرکت مفصل را پایین بیاورد.
اولین قدم، شروع حرکات کنترل شده مفصل تحت نظارت پزشک یا متخصص حرکات اصلاحی است. این تمرینات باید به صورت تدریجی شروع شوند و از هرگونه فشار یا حرکت ناگهانی پرهیز شود. زمان شروع این حرکات با توجه به نوع شکستگی و نظر پزشک مشخص می‌شود.
انجام حرکات خاص برای نرم کردن مفاصل و تقویت عضلات اطراف، به مرور باعث بهتر شدن حرکت انگشتان خواهد شد. این حرکات باید با دقت انتخاب شوند تا به محل آسیب‌دیده فشاری وارد نکنند.
نکته دیگری که نباید نادیده گرفته شود، وضعیت قرارگیری انگشتان هنگام استراحت است. قرار دادن دست در حالت مناسب، مخصوصا زمانی که گچ یا آتل وجود دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر انگشتان در حالت نامناسب برای مدت طولانی بمانند، احتمال سفتی در مفاصل بیشتر می‌شود.
سخن پایانی
در نهایت، مراقبت درست و پیگیری دقیق دستورالعمل‌های پزشک پس از شکستگی انگشتان دست، می‌تواند از مشکلاتی مانند خشکی مفاصل جلوگیری کند و به حفظ عملکرد طبیعی دست کمک کند. با شروع به موقع حرکت مفصل، انجام تمرینات صحیح و رعایت وضعیت مناسب در طول درمان، می‌توانید به روند بهبودی خود کمک کرده و از عوارض بلند مدت مانند سفتی مفصل پیشگیری کنید. به یاد داشته باشید که مراقبت مناسب و توجه به جزئیات می‌تواند تفاوت زیادی در بازگشت به زندگی عادی شما ایجاد کند.