جراحی پای پرانتزی یکی از روش‌هایی است که در بعضی موارد برای صاف کردن پاهای کودک انجام می‌شود. وقتی انحراف پا زیاد باشد و با روش‌های ساده‌تر اصلاح نشود، این جراحی می‌تواند کمک کننده باشد. اگر نگران آینده راه رفتن یا شکل پاهای فرزندتان هستید، ادامه این مقاله می‌تواند اطلاعات مفیدی به شما بدهد و کمک کند تصمیم درستی بگیرید.
جراحی پای پرانتزی چیست؟
جراحی پای پرانتزی در کودکان روشی است که برای صاف کردن پاهایی که به شکل پرانتز به سمت بیرون منحرف شده‌اند، به کار می‌رود. در این روش، استخوان‌هایی که باعث این انحراف شده‌اند، با برش و تنظیم مجدد اصلاح می‌شوند. این جراحی بیشتر در کودکانی انجام می‌شود که زاویه پاهایشان زیاد است و روش‌هایی مثل حرکات اصلاحی یا استفاده از زانوبند اثری نداشته است. هدف اصلی از این جراحی، صاف شدن زانوها و راحت‌تر شدن راه رفتن کودک در سال‌های آینده است.
مزایای جراحی پای پرانتزی
جراحی پای پرانتزی برای کودکانی که شدت انحراف پاهایشان زیاد است و روش‌های ساده‌تر جواب نداده‌اند، می‌تواند مفید باشد. در ادامه به چند مورد از مزایای این جراحی اشاره می‌کنیم:
- یکی از مهم‌ترین مزایای این جراحی، صاف و یکدست شدن پاهای کودک است که ظاهر طبیعی‌تری به بدن می‌دهد.
- پس از جراحی، کودک راحت‌تر راه می‌رود و فشار کمتری به زانوها و مچ پا وارد می‌شود.
- اگر پای پرانتزی اصلاح نشود، ممکن است در آینده باعث درد زانو یا ساییدگی مفاصل شود. جراحی می‌تواند جلوی این مشکلات را بگیرد.
- وقتی پاها ظاهر طبیعی‌تری داشته باشند، کودک در مدرسه یا جمع‌های دوستانه احساس بهتری نسبت به خودش دارد.
- پس از اصلاح استخوان‌ها، فشار وارد بر مفاصل به صورت یکنواخت‌تر پخش می‌شود که باعث راحتی بیشتر در حرکت می‌شود.
بیشتر بخوانید: تاثیر پای پرانتزی بر قد
جراحی پای پرانتزی برای چه کسانی انجام می‌شود؟
جراحی پای پرانتزی برای کسانی انجام می‌شود که شدت انحراف پا به حدی است که با روش‌های غیرجراحی مانند حرکات اصلاحی، بریس یا ویتامین‌ها نتیجه‌ای حاصل نشده باشد. این جراحی بیشتر برای کودکانی در نظر گرفته می‌شود که با گذشت زمان، فاصله بین زانوها کمتر نشده یا حتی بیشتر شده است.
همچنین اگر کودک در هنگام راه رفتن دچار درد، خستگی سریع یا افتادن مکرر شود، ممکن است گزینه مناسبی برای جراحی باشد. در برخی موارد هم این جراحی برای نوجوانان یا بزرگسالانی انجام می‌شود که شکل پاها باعث ناراحتی ظاهری یا مشکلات حرکتی شده است. بررسی دقیق توسط پزشک متخصص مانند دکتر احمد همت یار می‌تواند مشخص کند که چه کسی به این جراحی نیاز دارد.
آمادگی لازم قبل از انجام جراحی پای پرانتزی در کودکان
آمادگی قبل از جراحی پای پرانتزی در کودکان شامل چند مرحله مهم پزشکی و روانی است که نقش حیاتی در موفقیت عمل و کاهش عوارض بعد از آن دارند. ابتدا پزشک متخصص با معاینه فیزیکی و بررسی عکس‌های رادیولوژی شدت انحراف را ارزیابی می‌کند و در صورت نیاز از آزمایش‌های مکمل یا مشاوره‌های تخصصی مانند قلب و بیهوشی کمک می‌گیرد.
وضعیت تغذیه کودک، سطح ویتامین D و کلسیم نیز باید بررسی شود تا روند ترمیم استخوان‌ها به خوبی پیش برود. همچنین جلسه مشاوره با متخصص بیهوشی برای بررسی وضعیت سلامت عمومی کودک و حساسیت‌های دارویی انجام می‌شود. در صورتی که کودک بیماری زمینه‌ای مانند آسم یا صرع دارد، باید قبل از جراحی کنترل شود.
از سوی دیگر، آمادگی روانی کودک و خانواده بسیار مهم است. توضیح ساده و قابل فهم درباره فرآیند جراحی و همراهی والدین می‌تواند اضطراب کودک را کاهش دهد. رعایت دستورات قبل از عمل مثل ناشتا بودن (۶ تا ۸ ساعت برای غذا)، حمام قبل از جراحی و قطع داروهای خاص طبق دستور پزشک الزامی است.
همچنین بهتر است وسایل مورد نیاز برای بستری از جمله لباس راحت، وسایل بهداشتی و اسباب بازی یا کتاب مورد علاقه کودک آماده شود تا احساس امنیت بیشتری در محیط بیمارستان داشته باشد. این اقدامات به کودک کمک می‌کند تا با آرامش وارد اتاق عمل شود و روند بهبودی سریع‌تری را تجربه کند.
عوارض جراحی پای پرانتزی
جراحی پای پرانتزی در کودکان با هدف اصلاح شکل پا و بهبود عملکرد حرکتی انجام می‌شود و در بسیاری از موارد نتایج موفقی دارد. با این حال، مانند هر عمل جراحی، این روش نیز ممکن است با برخی عوارض همراه باشد که آگاهی از آن‌ها به تصمیم گیری آگاهانه والدین کمک می‌کند.
عوارض احتمالی جراحی پای پرانتزی در کودکان:
- عفونت محل جراحی
- درد و تورم بعد از عمل
- عدم اصلاح کامل انحراف
- آسیب به اعصاب یا عروق اطراف
- تاخیر در جوش خوردن استخوان‌ها
- اختلال در رشد استخوانی
- احساس ناخوشایند نسبت به ظاهر پا
سخن پایانی
همان طور که در این مقاله گفته شد، جراحی پای پرانتزی در کودکان یکی از روش‌های موثر برای اصلاح فرم پا و بهبود راه رفتن آن‌هاست. اگر این مشکل در زمان مناسب و با بررسی کامل توسط پزشک انجام شود، نتایج خوبی به همراه دارد. هرچند ممکن است عوارضی داشته باشد، ولی با مراقبت درست و پیگیری منظم، بیشتر این موارد قابل کنترل هستند. اگر کودک شما دچار انحراف در پاهاست، مشاوره با متخصص باتجربه بسیار مهم است. دکتر احمد همت یار، متخصص ارتوپدی، با تجربه در درمان ناهنجاری‌های اسکلتی کودکان، می‌تواند راهنمای خوبی برای انتخاب بهترین روش درمانی باشد.
سوالات متداول
کودک بین ۴ تا ۶ هفته نیاز به استراحت نسبی دارد. در این مدت ممکن است از گچ یا بریس استفاده شود و راه رفتن محدود باشد. پس از آن، با نظر پزشک فیزیوتراپی شروع می‌شود تا کودک به فعالیت عادی برگردد.
در بیشتر موارد، اگر جراحی در زمان مناسب و به درستی انجام شود، برگشت انحراف بسیار نادر است. اما در صورتی که کودک بیماری زمینه‌ای داشته باشد یا صفحه رشد هنوز فعال باشد، احتمال برگشت وجود دارد که نیاز به پیگیری منظم دارد.
اگر جراحی با دقت و طبق برنامه انجام شود، تفاوت طول دو پا بسیار نادر است. اما در موارد خاص، به‌ویژه زمانی که فقط یک پا جراحی می‌شود یا صفحه رشد آسیب دیده باشد، ممکن است اختلاف جزئی در طول پاها ایجاد شود که قابل مدیریت است.